AYM, kadınların evlenmeden önceki soyadını kullanabilmesini engelleyen hükmü iptal etti

ABONE OL

News

Kadınların evlendikten sonra kendi soy isimlerini kullanmaları hakkındaki yasa düzenlendi. Bu yasaya göre artık kadınlar evlendikten sonra eğer isterlerse sadece kendi soy isimlerini kullanabilecekler.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’nda yer alan ve kadının soyadı olarak yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanmasını engelleyen hükmü eşitliğe aykırı bularak iptal etti.

Böylelikle kadınlar, evlenmeden önceki soyadını, tek soyad olarak evlendikten sonra da kullanabilecek.

Bugün Resmi Gazete’de de yayımlanan karar dokuz ay sonra yürürlüğü girecek.

Kararla birlikte, kadınların evlendikten sonra yalnızca bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.

Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddesinde, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” hükmü yer alıyordu.

Ancak İstanbul’da bir mahkeme, “Erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesi ile bağdaşmadığı” gerekçesiyle bu hükmün iptali için AYM’ye başvurdu.

Başvuruyu değerlendiren AYM, Anayasa’ya göre kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olduğu, ailenin de “eşler arasında eşitliğe dayandığını” belirterek hükmü iptal etti.

Kararda, erkeğin evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı ifade edildi.

Nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinde kamu yararı bulunduğu ancak bireylerin kimlik numaralarının bulunması ve nüfus hizmetlerinin bilişim teknolojilerinden faydalanılarak sunulduğuna da dikkat çekildi.

Alınan bu kararla kadınların evlendikten sonra yalnızca bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.

Karar, bazı kadın hukukçular arasında da sevinçle karşılandı.

Avukat Gizay Dulkadir, Twitter’da yaptığı bir paylaşımda kararın kadın hukukçuların yıllardır sürdürdüğü mücadelenin bir sonucu olduğunu savundu ve “Erkeğin soyismini üzerinden yapılan dayatmayı ‘ailenin korunması’ gibi alakasız savunmalarla kadınlara adeta yutturmaya çalışanlara armağan olsun” dedi.

AYM üyesi: Kadın-erkek eşitliği modern hurafelerdin biri

Karara muhalefet eden AYM üyesi Muammer Topal ise gerekçelerini açıklarken “Kadın-erkek eşitliği modern hurafelerden birisidir” ifadesini kullandı.

Karşı oy gerekçesini 4,5 sayfalık bir metinle açıklayan Topal şu görüşlere yer verdi.

“Kadın ve erkeğin anatomik, fizyolojik, psikolojik ve cinsiyet farklılıkları sosyal anlamda da eşitliği imkansız kılan bir özelliğe sahiptir. Kısacası kadın erkek arasında yaratılış gerçekliği olarak yapısal eşitsizlik vardır. Bu durum genel olarak toplumda konumları itibarıyla kadın ve erkeğin eşitliğine engel olarak görülmektedir. Dolayısıyla üzerinde söz söylemeye fırsat bile verilmeden kabullenilmesi gereken dogmatik bir değer olarak öne sürülse de kadın/erkek eşitliği, modern hurafelerden birisidir ve ne ailede ne de toplumda huzuru, adaleti ve mutluluğu sağlayabilecek bir özelliğe sahiptir.”