yatsi VAKTİ
Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, sarsıntılardan etkilenen vatandaşların akut periyodu sonrasında terapi dayanağı alması gerektiğini söyledi.
Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vatandaşların nasıl bir ruhsal takviye almaları gerektiğiyle ilgili İhlas Haber Ajansı muhabirine açıklamalarda bulundu.
“6 Şubat günü yüreğimizden iki kez vurulduk” diyerek kelamlarına başlayan Dr. Yavuz, “10 vilayetimizde peş peşe büyük bir yıkım oldu. Bu kadar büyük bir zelzelesi kimse iddia etmiyordu. Her şeyden evvel kesinlikle ruhsal dayanak lazım. Maddi yardımların yanı sıra ruhsal yardımlar da düzenleyebilmemiz lazım. İtimat, insan hayatında çok kıymetli bir bahistir. Bilinçaltı kendini inançta hissetmek ister. Ruhsal dayanak için de yardım kampanyaları düzenlemek zorundayız. Konutunu, yakınlarını yitirenler kesinlikle ruhsal dayanak alması lazım. 10 vilayetimizde beşerler travmatik bir durum yaşadı. Kolunu, bacağını kaybeden beşerler var. Bunları gören çocuklar var. Hiçbir akrabası sağ kalmayanlar var. Travmaların tesirleri birinci günlerde anlaşılmaz. 10 gün, 1 ay sonra ortaya çıkarlar. İntihara kadar varabilecek ağır depresyon hadiselerine dönüşmemesi için insanlara kesinlikle motivasyonlarını da yükseltmeyi, hayata tutunmayı öğretmeliyiz. Bilhassa sarsıntısı yaşayan, sarsıntıya şahit olan, enkaz altından kurtarılan, enkaz altında bir yakını olan şahıslar için ruhsal dayanaklar daha kıymetli. Psikososyal dayanak manasında yardımlar çok kıymetli. Terapi takviyeleri bu biçim travmaların çabucak birinci günlerinde çok yanlışsız olmayan durum. Öncelikle akut devri geçmesi lazım. Akut devir geçtikten sonra terapi programları başlar. Şu devirde birinci olarak psikososyal dayanaklar kıymetli. Çocukların bu travmalardan etkilenmemesi için ben şahsî olarak yurtlar, yuvalar yerine uygun ailelere evlatlık verilmesi yahut herkesin kendi akrabasını, eşini dostunu sahiplenip desteklemesi gerektiğini düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
“Kötü senaryolardan uzak durmalıyız”
İnsanların sakinleştirilmesi gereken bir periyotta olduğumuzu belirten Mehmet Yavuz, “Bizler ferdi olarak makûs senaryolardan uzak durmalıyız. Tenkit, ıstırap şikayet konusunda müsabakayı bırakmalıyız. Daima birlikte hangi sorunu nasıl çözeriz, kime nasıl dayanak olabiliriz diye düşünmeliyiz. Bu süreç elbette çabucak bitmeyecek, öteki kentlerde yaşayanlar dayanaklarını gönderebilirler. Şikayet etmeyi bırakıp, dayanağı daha da arttırmalıyız. Depremzedeler açısından nerede nasıl süreksiz olarak barınacakları çok değerli bir bahis. Konutunu kaybeden beşerler nerede yaşayacak? Bu durumdaki bir insanın çabucak moralini yükseltmesini bekleyemeyiz. Onların memnun olmasını beklemek merhametsizlik olur fakat depremzedelere ilgi göstereceğim derken meskeninizde kalan konuklara daima ne olduğunu sormanız da güzel değil. Konuk ettiğiniz insanları daima tıpkı öyküleri anlatmaya zorlamayın yahut daima tıpkı öyküyü tekrar ediyorlarsa anlayışla dinleyin. Bırakın bir mühlet nasıl rahat edeceklerse o denli davransınlar. Zelzeleden çıkan insan günlerce durmak da isteyebilir çabucak yeni hayatını inşa etmeye de girişebilir. Bunlar şahıstan şahsa değişir. Kimseyi zorlamamak gerekir. İtimat, insan hayatında çok temel bir husustur. Bütün felaket senaryolarını, komplo teorilerini ve bunlarla paranoyak hale dönmeyi lakin bu itimatla önleyebiliriz. Burada biz neyi gördük? Türk halkı her zorluğu yenebileceğine inanıyor. Başkalarına karşı çok hassas bir halkımız var. Bu birliktelik ve ünlü, ünsüz herkesin, sanatkarların, iş adamlarının, yardımsever ve hayırsever insanlarımızın duruşu, içimizi ısıttı. Fakat yardım konvoylarının yağmalanması kadar dayak manzaraları de içsel manada inancı zedeledi. Ayrıyeten yabancı düşmanlığı da oluşmaya başladı ki bunları daima çok güzel yönetmek gerekir. Şu ülkeden gelenler çıkıp gitsin diye bağıranlar, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşların halini düşünüp biraz empati yapabilmeliler. Ülkemize göçmen gelenler de başı boş çete imgesi vermekten uzak durmalı, çetevari davrananlara da derhal ülkeden çıkartılmalılar bence” dedi.
“Deprem uzmanlarının, halkın psikolojisini düşünerek, bildiri verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor”
Dr. Yavuz, sarsıntı uzmanlarıyla ilgili ise, “Depremin birinci gününden itibaren sarsıntı uzamanı arkadaşlarımız, dostlarımız sıklıkla televizyonlara davet edildiler. Elbette ki zelzeleden sonraki, bilhassa bu türlü yıkıcı sarsıntılardan sonra halkımız bundan sonra nerelerde zelzele olabilir, nasıl sarsıntı olabilir epeyce merak ediyor. Alışılmış ki bu şekil durumlarda sarsıntı uzmanlarının, halkımızı yeri ve vaktine nazaran ikazlarda bulunması ve önlemlerinin alınması için uğraş göstermeleri çok hoş bir davranış. Ben de takdir ediyorum bunu. Lakin, daima sürekli, her kanalda bir çok sarsıntı uzmanının zelzele hakkında konuşması, bundan sonra şu noktada sarsıntı olacak, şu kadar yıkım olacak üzere yorumlarda bulunmaları zati şu anda mevcut olan yüksek telaşımızı daha da fazlalaştırıyor. Bu sebepten ötürü, sarsıntı uzmanı arkadaşlarımızın halkın ruhsal durumlarını göz önünde bulundurarak, ileti verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor. Zati artık depresyon ve panik bozukluk çok önemli manada potansiyel olarak hastalık seviyesine gelen insanımızı daha fazla hasta etmeyelim. Bu yüzden ellerindeki bilimsel bilgileri daha çok devlet yöneticilerine ya da belediye yetkililerine lisana getirsinler. Halkımızı bunları daima lisana getirmek, insanın ve toplumun tasalarını çok fazla yükseltiyor. Travmalar bilhassa insan için, bizler için iki halde kendini gösterebiliyor. Birincisi, her şeyden evvel bu travmalar insanların bilinçaltına yükleniyor. Beyin unutuyor lakin vücut unutmuyor. Travmaların sonraki tesirleri, bedensel yansımalarla kendini gösteriyor. Bunlar daha çok panik ataklar halinde oluyor. Çok sonraları kronik bedensel reaksiyonları ortaya çıkabiliyor. İnsanlarımıza, yıllar uzunluğu çok sonradan çeşitli formda görülmemesi için de bilhassa bu stil sarsıntılarla ilgili haberler konusunda bilinçaltını etkileyecek hususlara çok dikkat edilmesi gerekiyor. Söylenecek bir söz, bilinçaltına kayıt olup yıllarca kişi için bir hastalık durumu oluşturur. Bu nedenden ötürü, herkesin telaffuzlarına dikkat etmesi gereken bir noktadayız” biçiminde konuştu.
“Psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz”
Mehmet Yavuz, depremzedelere yapılması gereken terapilerin zamanlamasıyla alakalı, “Her şeyden evvel akut periyotta, bu travmalar içselleştirilmeden rastgele bir terapi konumu uygulanmaz. Daha çok psikososyal dayanak yapılır. Akut devir sonrasında tramvaya nazaran terapi yolları uygulanmaya başlanır. Dolasıyla psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz. Bu sebepten ötürü, psikolog ve sosyologlarımızın yapması gereken şey; psikososyal dayanak, insanlara yardımcı olmak. Biz Türk halkı olarak yardımsever bir milletiz. Bu zelzelenin yıkıcı tesirleri çok büyük lakin bizim de şevkatimiz, merhametimiz çok büyük. İnşallah bununda üstesinden geleceğiz” cümlelerine yer verdi.
“Sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim”
Sportif faaliyetlerin başlamasının zelzele sonrası insan psikolojisine tesirine de değinen Yavuz, “Bunun olumlu yanları da var, olumsuz yanları da var. Halk olarak çok üzücü ve çok yıkıcı bir zelzele yaşadık. Bunu yüreğimizde hissediyoruz lakin insanlarımızın da bir an evvel rutine dönmeleri gerekiyor. Bir insanı kendi haline bırakmak, o acısı daha çok hissetmesini sağlıyor. Artık yavaş yavaş rutine dönmemiz gerekiyor. İnsanları meşgul edecek şeylerle, mesela futbol karşılaşmaları insanları meşgul eden bir uğraş. Dolasıyla bu acıyı artık yüreğimizde her vakit hissedeceğiz fakat bir yandan da olağanlaşma eforlarına dönüp bir an evvel bu stil sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim. Bir yandan yardım görevlerimizi, olabilecek en üst seviyede yerine getirirken, bir yandan da halkımızın zihnini sarsıntıdan uzaklaştırmaya çalışmalıyız. Bu demek değil ki dayanaklar yardımlar bitecek. Yardımları da, dayanakları de sonuna kadar yapacağız lakin artık zihinleri öbür tarafa almamız gerekiyor. Yoksa halkımız ruhsal manada daha çok etkilenecek. Bu ruhsal etkilenmelerin faturaları çabucak ortaya çıkmıyor. Yıllar sonra çıkabiliyor ve yıllarca sürebiliyor. O yüzden toplumumuzun zihin sıhhati da bizim için çok önemli” diye konuştu.
Mehmet Yavuz, bu sene içerisinde depremzede vatandaşların sportif faaliyetlere fiyatsız katılmalarının çok manalı olacağını söyleyerek, “Bu sportif faaliyetleri canlı olarak yayınlayan televizyon kanallı afet bölgesindeki kentlere karşılaşmaları fiyatsız bir biçimde verebilir. O vilayetlerde yaşayan insanlarımız, futbol karşılaşmalarını ya da başka sportif faaliyetleri fiyatsız takip edebilirler. Birçok insan yaralı, yakınını kaybeden beşerler var ancak bu vatandaşları acılarıyla baş başa bırakmamak ve takviye olmak gerekiyor. Depremzedelerin zihinlerini diğer tarafa yönlendirmek için bu usul yapılacak yardımlar ve takviyeler de kesinlikle bölge halkı için çok değerli olacaktır” dedi.