yatsi VAKTİ
Röportaj herhangi bir kuruma yada bir mekana gidip orayı gezerek düşüncelerini resim ve yazıyla bütünleştirdiği metne denilmektedir. Genelde gazetecilerin yapmış olduğu bu faaliyet özellikle gazete ve dergilerde fazlasıyla yer bulmaktadır. Sizde bir arkadaşınızla röportaj yapabilirsiniz boş zamanlarınızda eğlenceli bir iş yapmış olursunuz. Bir kurumun röportajı yapılabileceği gibi kişi veya kişilerinde röportajı yapılabilir. Röportaj tek bir metin olarak yazılabileceği gibi art arda yazılarak dizi röportaj halini de alabilmektedir. Röportaj nasıl yapılır? bu yazımızıda ziyaret edebilirsiniz. Genellikle güncel konular işlenir. Açık bir dille yazılır ve herhangi bir konu hakkında okuyucularına bilgi vermek amacıyla ele alınırlar. Düşünceyi geliştirme yollarından sık sık yararlanılır. Röportaj türleri olarak da 2 ye ayrılmaktadır. Konularına göre röportajlarda eşyayı konu alan röportaj çeşidi ve insanı konu alan röportaj çeşidi vardır. Birincisinde söz konusu eşya her yönüyle incelenir ve anlatılırken ikinci durumda da toplumun ilgisini cezbeden insanlar farkı yönleriyle okuyuculara tanıtılır. İkinci kısımda sunuş biçimine göre röportajlar vardır. Amerikan röportajda izleyiciye en son söylenmesi gereken şey ilk başta söylenir ve okuyucu bu yolla şaşırtılmak istenir. Alman röportajda da yazar kendisini sürekli röportajın içerisine katar ve ben eksenli bir sunum şekli çizer.
Bir kurumu bir yeri veya bir kişiyi ziyaret ederek orada edindikleri bilgileri kişisel düşünceler ile odak oluşturacak şekilde derleyip, görsellerle destekleyen türe röportaj denmektedir. Günümüzde Fransızca “reportage” kelimesinin Türkçe telaffuzu olan “röportaj” terimi kullanılmaktadır. Bu terimin kökeni, Latincede “toplamak, getirmek” anlamlarında kullanılan “reportare” kelimesine dayanır. Röportajcının amacı, kişisel düşüncelerini belirtirken konuyu çarpıtmadan belgesel olarak okuyucuya sunmak, okuyucuyu konunun içinde yaşatmak, kamuoyunu aydınlatmaktır. Röportaj yazarı; sorunu yerinde inceleyerek, gezip görerek, halkla, mağdurla ve yetkili kişilerle konuşarak fotoğraf, belge, istatistik bilgiler gibi verilerle destekleyerek konuyu okuyucunun bilgisine sunar. Röportajda gözlem, araştırma, yorum ve değerlendirme önemlidir. Röportaj, tek bir yazı olabileceği gibi, aynı konuda dizi yazı da olabilir. Ortamı, duyguları, görünümleri “betimlemek”; süreçleri, eylemleri “anlatmak”; konuyla ilgili olarak söz konusu ortamda yaşayan kişilerin sözlerini “alıntılamak”; yazarın kişisel düşüncelerini “yansıtmak” ve anlatılanlardan “sonuç çıkarmak” bir röportajda bulunması gereken temel öğelerdir. Röportaj özellikleri bakımından; makale gibi, düşünsel planla yazılır, ele alınan konu ya toplumsal ya da sanatla ilgilidir, işlenen konu bilgi, belge, görsellerle desteklenir, verilen bilgiler ve ortaya konan belgeler gerçeği yansıtır. Ve de; anlatılanlar kendi içinde tutarlıdır. Yazarın bilgi, izlenim, görüş ve düşüncelerini yansıtır yazar. Gerçekleri öznel yaşamla harmanlar anlatımında diyaloglardan yararlanılır. Yaşanmış olaylar, durumlar anlatılır kısa cümlelerle metin hareketli hâle getirilir, birinci kişi ağzından yazılır; dil, ağırlıklı olarak göndergesel işlevde kullanılır, medya organlarında yayımlanır, çok yönlü anlatım olanakları vardır ve röportaj yazarı açıklayıcı anlatım, öyküleyici anlatım, betimleyici anlatım ve tartışmacı anlatım gibi bütün anlatım yollarından yararlanır. Röportajda; öykülemeye ağırlık verilir, özelden genele gidilir, heyecanın ölçüsü genelde şimdiki zaman kullanımıyla artırılır, genellikle soru cevap tarzında olur. Ancak bazı yazarlar röportajı hikaye kurgusu ve üslubu içinde vermeyi tercih ederler. Röportaj konularına ve sunuş biçimine göre ayrılmakla beraber bu başlıklarda kendi içinde ayrılır. Yeri, eşyayı, insanı konu alan röportajlara konularına göre röportajlar denir. Alman ve Amerikan röportajları ise sunuş biçimine göre röportajlardır. Amerikan röportajı anlatan kişini kendini ortaya atması yani ‘hep ben’ üzerinden döner ve son söylenmesi gereken cümleler hep ilk söylenir. Aşağıdaki örnek tek ve Alman röportajıdır. Dizi röportajlar ise devamlılığı olan dizi halindeki röportajlardır.